Uchwyty wiertarskie

Uchwyt wiertarski to wyspecjalizowany rodzaj zacisku służący do mocowania przedmiotu o przekroju cylindrycznym. W wiertarce lub frezarce uchwyt trzyma obracające się narzędzie. W uchwytach powszechnie stosuje się szczęki do mocowania narzędzia lub przedmiotu obrabianego. Szczęki są zwykle rozmieszczone promieniście symetrycznie, jak punkty gwiazdy. Uchwyty szczękowe mogą wymagać do dokręcania lub luzowania klucza, występują zatem uchwyty wiertarskie kluczykowe oraz bezkluczykowe.

Uchwyt wiertarski to trójszczękowy zacisk zwykle o zakresie mocowania średnic od 0 do 20 mm. Zazwyczaj używany jest do chwytania wierteł lub innych narzędzi obrotowych. Ten typ uchwytu stosuje się w profesjonalnych maszynach po niedrogie wiertarki ręczne i elektryczne do użytku domowego.

Mocowanie uchwytów wiertarskich

Typ mocowania oznacza sposób połączenia uchwytu wiertarskiego z trzpieniem, chwytem lub wrzecionem. Korpusu uchwytu wiertarskiego można zamocować na trzpieniu na 2 sposoby:

  • na wcisk - trzpień ze stożkiem samohamownym DIN 238 lub Jacobsa JT jest wciskany w gniazdo stożkowe uchwytu,
  • na gwint - trzpień jest wkręcany na gwint wewnętrzny w uchwycie wiertarskim.

Występują uchwyty wiertarskie z chwytem integralnym, w których trzpień jest wbudowany w uchwyt wiertarski, co zapewnia większą sztywność i współosiowość niż mocowanie stożkowe na wcisk lub gwint.

Jak zdjąć uchwyt wiertarski?

Zdejmowanie i zakładanie uchwytu może odbywać się przy użyciu różnych narzędzi i sposobów. Przed przystąpieniem do pracy należy oczyścić powierzchnie narzędzi z wszelkich zanieczyszczeń i smarów. Przy uchwytach wiertarskich na stożek, uchwyt nasadzamy na małą końcówkę sworznia wiertarskiego, następnie drugą stroną trzpienia (zazwyczaj zakończoną płetwą) stukamy w deskę aby osadzić bardziej uchwyt na trzpieniu. Tak połączony zespół mocujemy np. w wiertarce słupowej, wsadzamy trzpień w gniazdo wrzeciennika i lekko dobijamy uchwyt gumowym lub drewnianym młotkiem. Wszystkie te operacje należy robić z wyczuciem tak aby nie uszkodzić narzędzi.

W elektrycznych wiertarkach przenośnych uchwyt dokręcany jest na śrubę. Należy najpierw odłączyć wiertarkę od zasilania lub wyjąć akumulator. Otwieramy następnie całkowicie szczęki uchwytu. Jeśli w gnieździe uchwytu znajduje się śruba to należy ją wykręcić, zazwyczaj jest z lewym gwintem. Włóż do uchwytu imbusowy klucz sześciokątny i zaciśnij szczęki na kluczu. Uderzyć młotkiem w klucz w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, aby odkręcić uchwyt. Nakręcić nowy uchwyt na wrzeciono (zgodnie z ruchem wskazówek zegara). Włożyć klucz sześciokątny w szczęki i dokręcić szczęki na kluczu. Kilkakrotnie uderzyć młotkiem w klucz zgodnie z ruchem wskazówek zegara.

Uchwyt wiertarski na stożek demontuje się za pomocą specjalnego ściągacza, który umieszcza się na połączeniu stożkowym uchwyt - trzpień. Trzpień natomiast wybija się z tulei za pomocą klina tzw. wybijaka klinowego.

Typ łożyska

Wybór odpowiedniego typu łożyska może być krytyczny dla sprzętu. Łożyska zmniejszają tarcie w mechanizmie zamykającym uchwyt wiertarski, dzięki czemu można zastosować większy nacisk w celu uchwycenia wiertła.

Łożysko kulkowe

Łożyska kulkowe są zaprojektowane tak, aby zmniejszyć tarcie w mechanizmie dokręcania i zapewnić lepszą przyczepność wiertła. Są one używane do ciężkiej obróbki i wymagają klucza do dokręcania lub luzowania.

Łożysko ślizgowe

Łożyska ślizgowe są zaprojektowane z jednoczęściowym zazębieniem i tuleją w celu zmniejszenia pęknięcia zębów. Używane są do średnio ciężkich prac przy stacjonarnych wiertarkach, tokarkach, frezarkach i maszynach do obróbki drewna.

Uchwyty kluczykowe z łożyskiem ślizgowym

Wyposażone w jednoczęściowe zazębienie i tuleję, które zmniejszają możliwość wyłamywania zębów. Stosowane w stacjonarnych maszynach do wiercenia, toczenia, frezowania i obróbki drewna. Do średnio ciężkich zastosowań przemysłowych. Dostępne z mocowaniem gwintowanym do wiertarek ręcznych oraz z mocowaniem stożkowym do wiertarek stacjonarnych, gdzie bicie nie stanowi problemu (maks. ok. 0,1 mm).

Lekkie uchwyty kluczykowe

Przez dziesięciolecia znajdował się w większości elektronarzędzi dla majsterkowiczów, jest to dobry, niedrogi uchwyt do lekkich zastosowań. Obecnie są one coraz częściej zastępowane przez uchwyty bezkluczykowe. Do elektrycznych wiertarek ręcznych, z prawymi lub lewymi obrotami.

Uchwyty kluczykowe ze stali nierdzewnej

Wykonane ze stali nierdzewnej. Do stosowania w przemyśle spożywczym, medycznym i dentystycznym, gdzie narzędzia muszą być sterylizowane. Taka sama konstrukcja jak w uchwycie z łożyskiem ślizgowym.

Precyzyjne uchwyty wpustowe CNC z wbudowanym chwytem

Idealne do maszyn CNC. Krótka konstrukcja, maksymalna współosiowość, maksymalne bicie .0012″ lub lepsze. Duże siły mocowania i opcjonalnie chłodzenie. Umożliwia prawe i lewe obroty. Do stosowania w obrabiarkach CNC do frezowania, wiercenia, rozwiercania i gwintowania.

Ciekawostki

Trudno uwierzyć, że obite knykcie stały się impulsem do jednego z najbardziej znaczących postępów przemysłowych w XX wieku. Arthur Irving Jacobs nigdy nie był zwolennikiem pozostawiania rzeczy samym sobie. Zawsze je udoskonalał - nieustannie wymyślał nowe sposoby pracy i nowe gadżety do jej wykonywania. Zanim skończył 30 lat, "A.I.", jak go nazywano, udoskonalił nową metodę produkcji szprych i łańcuchów rowerowych oraz wiele innych wynalazków. Pewnego razu pracował przy starym modelu prasy wiertniczej, starając się jedną ręką trzymać pasek kontrolny, a drugą przykładając klucz płaski. Klucz się wyślizgnął, a on mocno potłukł sobie knykcie. A.I. wiedział, że musi być lepszy sposób. W ciągu kilku dni skonstruował pierwszy uchwyt wiertarski z ząbkowaną tuleją i kluczem. Kilka miesięcy później założył firmę Jacobs Chuck Manufacturing Company. Uchwyt z wpustem przyczynił się do zmiany procesu produkcyjnego w momencie, gdy produkcja przemysłowa przeżywała swój największy rozwój w czasach nowożytnych. Dziś koncepcja oryginalnego uchwytu wpustowego jest integralną częścią wszystkich technologii uchwytów wiertarskich. Znalazła ona zastosowanie w wielu aplikacjach, od najbardziej wyrafinowanej obróbki CNC do wiercenia najmniejszą przenośną wiertarką akumulatorową.

W Polsce bardzo popularną nazwą na uchwyt wiertarskie jest określenie futerko. Prawdopodobnie spolszczenie wzięło się z języka niemieckiego gdzie bohrfutter oznacza uchwyt wiertarski.

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper Premium